Een historische kijk op de barema's in de Non-Profit naar aanleiding van de eerste verjaardag van het overlijden van Jan Lenssens, oud minister van Welzijn in de Vlaamse regering. In de Visie een jaar geleden noemde men Lenssens "de Minister die voor het eerst "De Witte Woede" over zich heen kreeg". Maar Lenssens was meer, hij was er onderdeel van en heeft langs de Lenssensbarema's de basis gelegd voor de verdere solidaire baremieke opbouw van de Non-Profitsector. Hierbij een (technische) eerbetuiging aan Lenssens die zo, wegens nergens anders gepubliceerd, toch het licht ziet.

Witte woede en Non-Profit schatplichtig aan Jan Lenssens, overleden op 11/07/06
   

Een hommage

   

Geen enkele Minister van Welzijn in de Vlaamse gemeenschap heeft sinds 1982 langer dan 1 termijn ‘gediend’. Na de opwarming bij minister Steyaert door gehandicaptenacties tegen bijdrageverhoging kreeg de Witte Woede onder Jan Lenssens zijn volle ontplooiing. Een langdurige staking van de gehandicaptensector en Bijzondere Jeugdzorg vervoegde op 1 februari 1989 Eigen Thuis dat reeds drie maanden in staking was met verzekerde minimumdiensten voor beter loon en hogere tewerkstelling. Onder druk van de vakbondsacties realiseerde Jan Lensens met Frank Cuyt als kabinetsmedewerker (naast Jef Foubert, kabinetschef) en Hugo Van Geel als gedreven ambtenaar een volledig nieuw baremiek systeem voor de sector van de Opvoeding en Huisvestingsinstellingen en kwam over de brug met een forse verhoging van de tewerkstelling. Het was voor het eerst dat een minister toeliet dat de administratie voluit een syndicale dossier kon  documenteren. Tevens kon binnen onderhandelde budgettaire marges de vakbond een eigen invulling geven aan haar eisen. Deze ervaring heeft mede de ‘drive’ gegeven aan de ‘Witte Woede’ om altijd solidair, op eigen kracht, met volledige dossierbeheersing, ‘luisterend naar wat de mensen wilden’ en met respect voor de minimale dienstvernlening aan gehandicapten en patiënten, door te gaan

Op 8 mei 1989 werd zo voor de eerste maal een ‘historisch akkoord’ afgesloten met een baremieke opwaardering van gemiddeld 21%. De loonspanning tussen de verschillende functies werd gereduceerd en de loonspanning binnen elk barema werd opgetrokken van 100 naar 170 zodat binnen elke functie een ‘carriëre’perspectief ontstond. Spilbarema was het overheidsbarema op A1 niveau dat in feite al een samenvoeging was van drie barema’s met een sprong om de 10 jaar. De loonspanning tussen het laagste arbeidersbarema en de hoogste directiewedde bedroeg bijvoorbeeld 1 tot 2, en dit voor alle anciënniteitjaren. De baremieke opbouw bestond uit ‘evenwijdigen’ zodat de afstand tussen de barema’s voor alle loopbanen  gelijk bleef. Ook de arbeidersbarema’s met gemiddeld 43% en de bediendebarema’s met 34% werden mee opgetrokken vanuit een extreem laag niveau. Vergelijkbare arbeiders en bediendenfuncties in het onderwijs bv verdienen nu nog altijd aanzienlijk minder.

Een groot eerbewijs voor oud Minister Jan Lenssens bestond, 10 jaar na hun in voege treding, uit de veralgemening van zijn barema’s tot alle sectoren van de Welzijnszorg, want na de acties en stakingen van 2000 werd opnieuw een teken van grote solidariteit gegeven. De gehandicaptensector als grootste sector met de hoogste barema’s zag voor de komende 5 jaar af van loonsverhoging zodat een aanzienlijk budget vrijkwam om de gezinszorg, poetsdienst, kinderopvang, beschutte werkplaatsen en de socio-culturele sector op te trekken tot het niveau van de bestverdiende sector. Deze operatie is in 2005 voor alle sectoren afgerond. Op hetzelfde ogenblik zag ook de ziekenhuissector af van loonsverhoging om aan de bejaardenhomes en de thuiszorg toe te laten hun weddeniveau op te trekken naar dat van de ziekenhuizen met een gemiddelde loonspanning van 100 tot 168.

De ontwikkeling van een eigen baremiek systeem in de gehele welzijnssector is zeker een belangrijke factor geweest om alle personeelsuitbreiding door verbeterde normering en stijgende behoeften te kunnen invullen en voortdurend voldoende jongeren en ook ouderen te kunnen interesseren voor welzijnsjobs of een upgrading ervan. Het is dan ook van essentieel belang dat de Lenssensbarema’s de druk kunnen weerstaan van de markt en concurrentie waarin men komaf wil maken met onderhandelde sectorbarema’s en de‘automatische’ loonsverhogingen bij anciënniteit. Ook zien of Minister Vervotte voor het eerst in 25 jaar een tweede Welzijnsmandaat zal ambiëren en of de gehandicapten paraat staan om de zorggradatie niet met een verlaagd gewaarborgd inkomen te bekopen, remember Steyaert, want ook de gehandicapten, zieken en bejaarden zelf vormen een eesentiëel onderdeel van de Witte Woede.

Jan Hertogen , oud-directeur Eigen Thuis, oud-lid van wat toen nog NVK was (nu LBC-NVK), oud-consulent van LBC-NVK Non-Profit.

31/07/06