|
 Op
8 en 9 mei 2004 wordt in Rome de partij van Europees Linksboven de
doopvont gehouden.(40)300 afgevaardigden van 15
linkse en communistische
partijen uit 12 Europese landen keuren er de oprichtingsstatuten
en het manifest van de nieuwe partij goed.(g)Ondertussen hebben
ook negen andere partijen het statuut van 'waarnemer' gekregen.(h)Fausto
Bertinotti, de algemene secretaris van de Partito della
Rifondazione
Comunista,
wordt tot voorzitter gekozen.
Toen na de Eerste Wereldoorlog de Tweede Internationale
opnieuw werd
opgericht,
was dat geen alledaagse aangelegenheid. 'Elementen van opportunisme,
die zich gedurende tientallen jaren van betrekkelijk vreedzame
ontwikkeling opeenhoopten, hebben thans in 's werelds officiële socialistische
partijen een overheersende sociaal-chauvinistische stroming doen ontstaan.
Deze in woorden socialistische en metterdaad chauvinistische
stroming onderscheidt zich door een kruiperige aanpassing van de
'leiders
van het socialisme' niet alleen aan de belangen van 'hun' nationale
burgerij, maar vooral aan die van 'hun' staat,' aldus Lenin.(41)
Verschillende partij en hadden door het chauvinisme j
arenlang tegenover
elkaar gestaan. De partijen, of beter de partij vleugels die de kant
van 'hun' burgerij hadden gekozen tijdens de
oorlogsslachting, kwamen wat onwennig samen op de Conferentie van Bern
van 3 februari  1919.
De grote meerderheid kon zich vinden in de motie van de nieuwe Zweedse
voorzitter Hjalmar Branting. Die betoogde dat de (burgerlijke)
parlementaire democratie onverbrekelijk met het socialisme verbonden
was, in tegenstelling tot het radenmodel van de Sovjet-Unie.(42)
De
revolutionaire vleugel van de arbeidersbeweging richtte
toen communistische
partijen op, georganiseerd in de Derde Internationale. Acht
decennia
later liep een bepaald deel van de leiding van enkele revolutionaire
partijen op zijn beurt vast in de verzoening met het systeem en
in een nieuw nationalisme, het euronationalisme. Het project om de
superpartij van Europees Links op te richten versterkt beide aspecten: de
hervormingsgezindheid en het chauvinisme.
In november 2004 spreekt kersvers voorzitter Fausto
Bertinotti over
de
noodzaak van een nieuw Europees Bad Godesberg(i): 'Ik beweer vandaag,
om inderdaad het gevecht van de ideeën aan te gaan, dat het volstaat
de geest van Het Manifest van Bad Godesberg te resumeren. Ik citeer
enkele passages:'(...) Het democratisch
socialisme vindt haar roots
in de
christelijke ethiek, in het humanisme, in de klassieke filosofie...'
(...)
Ik beweer dat, indien Europa de moed
heeft om zijn hele culturele
geschiedenis te herontdekken: de joods-christelijke ethiek, de cultuur
van het Grieks-Romeinse recht,
het humanisme, de klassieke filosofie,
de Verlichting en vooral ook de
arbeidersbeweging, dan is dat inderdaad
een exclusief Europees patrimonium.
Dat zou een sterk antwoord
zijn op het rechtse
fundamentalisme uit de Verenigde Staten.(43)
Dat is ook
de mening van een andere topfiguur uit
Europees Links, PDS-voorzitter Lothar Bisky: 'Daartoe behoort het feit dat
Europees Links het Europees cultuurbegrip als basis van onze Europese
politiek in de publieke debatten
introduceert. Dit werd vorig weekend nog geformuleerd op de raad
van
partijvoorzitters, een leidinggevend orgaan van Europees Links.(44)
Daarmee neemt Europees Links deel aan de Europese
chauvinistische
mythevorming die het proces van de Europese staatsvorming begeleidt. Over
welk Europees cultuurbegrip spreken we? Want, en dat
zouden de
mensen van Europees Links toch mogen weten, in een klassenmaatschappij
verdeelt elke cultuur zich in twee. Dat analyseerde
Lenin
reeds: 'In elke nationale cultuur zijn er - al zijn zij dan nog
niet
ontwikkeld - elementen van een democratische en
socialistische cultuur
aanwezig, want in iedere natie vindt men een werkende en uitgebuite
massa, wiens levensvoorwaarden onvermijdelijk een democratische en
socialistische ideologie in het leven roepen. Iedere natie heeft
echter ook een burgerlijke (en meestal nog daarbij een
aartsreactionai-re
en klerikale) cultuur, en dit niet slechts in de vorm van "elementen" maar
als heersende cultuur. Daarom is de "nationale cultuur" eenvoudigweg
een cultuur van landheren en geestelijken en van de burgerij.(45)
Het is niet anders gesteld met het 'Europese
cultuurbegrip'. Spreken
Bertinotti en Bisky over de cultuur van het Grieks-Romeinse recht dat
het mogelijke maakte de gevangenen massaal op het
grootgrondbezit
in te schakelen als slaven (tot 20.000 slaven op één latifundium)?
Hebben zij het over het afslachten en kruisigen van de tienduizenden
bevrijde slaven van rebellenleider Spartacus?(j) Hebben de leiders van
Europees Links het over de christelijke ethiek die de
boerenrevoltes
onderdrukte en boerenleiders als Zeger Janssone(k) deed radbraken
en onthoofden? Hebben ze het over het aspect van de klassieke filosofie
dat de slavenhandel goedkeurde? Of over de koloniale
plunderingen in
Belgisch
Congo, de nationalistische wereldbrand, de opkomst van het
fascisme,
de Vernichtigungskrieg van het geïndustrialiseerde Duitsland onder
Hitler, de moord op Patrice Lumumba, de Franse barbarij
in
Algerije, paus Ratzinger in Rome, de huidige transnationale reuzen
Nestlé, Siemens, Unilever, Ericsson, BASF, TotalFinaElf die van Europa
'de meest concurrentiële economie ter wereld willen maken'?
Of spreken we over de cultuur van de Commune van Parijs,
over de oprichting
van de Eerste Internationale, over Karl Marx en Friedrich Engels,
over de vakbeweging en de arbeiderspartijen, over Lenin en de succesvolle
socialistische revolutie in Rusland, over het heldhaftige
en langdurige antifascistische
verzet en over de overwinning op het fascisme in Bulgarije,
Roemenië, Hongarije, Tsjecho-Slowakije; over de duizenden Nederlandse
deserteurs die weigerden de Indonesische opstand neer te
slaan, over het
moedige
'neen' van de Fransen en de Nederlanders tegen de neoliberale
Europese grondwet, over de honderdduizenden die vandaag de straat opkomen
tegen de patronale agressie waarover in Lissabon werd beslist?
De Oostenrijkse communist Franz Stephan Parteder noemt
Europees
Links de gezagsgetrouwe oppositie van de Europese Centrale
Bank:
'Deze partij beroept zich in haar statuten uitdrukkelijk op
Paragraaf
191 van
de Unieverdragen en legt zichzelf op een Europees
bewustzijn
te eisen.
Hier ontstaat de loyale oppositie aan hare
Majesteit de Europese
Centrale
Bank
en geen Europa van beneden uit.(46)
Ook het
linkse Duitse
dagblad
Junge Welt kritiseert het eurochauvinisme van Europees Links
en parafraseert de openingswoorden uit het Communistisch Manifest: 'Een
spook waart door Europa - het spook van Europees Links.
Maar
dat hoeft
de reactionaire machten niet te verontrusten.
Deze
partij, die
op 8 mei
in Rome opgericht zal worden, ontstaat als een
schepping van
de
Europese Unie,
ingekapseld in haar bureaucratisch-centralistische
regelgeving, afhankelijk van haar subsidies - voor 8,2 miljoen euro aan
middelen zijn aanlokkelijk - en schatplichtig aan haar waarcjestelsel.(47)
Europees Links is meer dan eurochauvinisme. Het is tevens
een kwalitatieve sprong van de revolutie naar het (linkse) reformisme,
aldus een
van de
oprichters zelf, PDS-voorzitter Lothar Bisky. In een interview
met de krant Freitaglegt hij uit: 'De partij van Europees Links,
het kern-Europa
van de linksen, betekent voor de politieke krachten in de Europese
Unie die hun oorsprong hebben in de revolutionaire arbeidersbeweging
een kwalitatief nieuwe stap in het aanpassingsproces aan
het
linkse
socialisme.(48)
Noch in het programma 'Manifeste du parti de la Gauche
Euro-péenne', noch in de 'Statuten' is enige verwijzing naar het
privé-bezit
van de
productiemiddelen, de inherente economische crisissen van dit
systeem, de moordende concurrentie van de monopoliebedrijven, de
herverdeling van de wereld door de grote imperialistische machten te
vinden. Wel belooft de partij van Europees Links 'een
progressief alternatief', 'vrede', 'sociale rechtvaardiging', 'duurzame
ontwikkeling' en allerlei
andere mooie zaken waar niemand iets tegen kan hebben.(49)
Hett
blijft allemaal vaag en binnen de krijtlijnen van het systeem en zijn
eigendomsverhoudingen. Zo is er ook geen nauwkeurige analyse te vinden
van de oprichting van de Europese Unie of van de sterke hand van
de Europese Ronde Tafel van Industriëlen(l)
achter dit project. Lenin
had
daar wel al oog voor: 'Op de tegenwoordige economische
grondslag, dit
wil
zeggen onder kapitalistische verhoudingen, zouden de Verenigde
Staten van Europa het organiseren van de reactie betekenen om de
snellere ontwikkeling van Amerika tegen te gaan.(50)
De Europese Unie als 'reactie', als het project van de
machtigste monopolies
op het continent: daarover geen woord bij Europees Links.
Ook zul
je vruchteloos zoeken naar enige verwijzing naar een strategie
van sociale revolutie. Integendeel, de partij van Europees Links concentreert
zich volledig op de 'hervorming in de diepte' van het systeem
vanuit de instellingen: 'Wij willen ervoor zorgen dat de verkozen instellingen
- het Europees Parlement en de nationale parlementen - meer
slagkracht en controle hebben.(51)
De partij van Europees Links wil de stap naar het links
reformisme
zetten
omdat de 'oude' sociaal-democratie haar pluimen verliest. In
haar stichtingsmanifest schrijft Europees Links: 'De sociaal-democratische
opvatting over "de derde weg" in Europa is mislukt... Dit schept
nieuwe mogelijkheden en kent een grotere verantwoordelijkheid toe
aan links dat deze wereld wil veranderen.(52)
Terug naar de 'oude' sociaal-democratie van de Tweede
Internationale
om de 'nieuwe' sociaal-democratie van Blair en Schröder te bekampen!?
Het is om die reden dat de verzetsstrijder en latere DDR-historicus
Kurt Gossweiler na een levenslang engagement voor de SED en later de
PDS uiteindelijk het zogenaamde 'moderne socialisme' van
Lothar Bis-ky en Fausto Bertinotti de rug toekeert: 'Tot de geschrapte
begrippen en
de voor
het "moderne socialisme" onaanvaardbare politieke praktijken behoren
revolutie en revolutionair. De weg van het "moderne socialisme"
naar het beoogde doel loopt uitsluitend over hervormingen. Het
"moderne socialisme" heeft dus met de sociaal-democratie gemeen dat
het reformistisch is.(53) Vandaar ook dat het project van de
superpartij  overal
op verzet stuit. Binnen Rifondazione Comunista (PRC) stemde slechts 55
procent van de leden in met het project van Europees Links.
Ook in de
Kommunistische Partei Österreichs (KPÖ) is er verzet. Franz
Stephan
Parteder, provinciaal partijvoorzitter van de KPÖ in Steier-mark,
kritiseert de deelname van zijn partij als volgt: "Dit project draait
niet
rond het
organiseren van de strijd tegen het Europese imperialisme,
voor sociale vooruitgang of voor de vrede. Het gaat om de oprichting
van een bureaucratische structuur met goed betaalde baantjes, die
gespijsd worden met geld van de Europese Unie.(54)
Binnen de
partij
van Europees Links blijven heel wat communistische krachten
actief.
En het is niet uitgesloten dat zij vroeg of laat het
reformistische en euro-chauvinistische
project van Europees Links opnieuw de rug toekeren.
Vanaf de aanvang heeft de Communistische Partij van
Griekenland (KKE) zich tegen het project van de hervormingsgezinde
superpartij gekeerd. De KKE analyseert Europees Links als volgt: 'De
laatste jaren is het klimaat in Europa veranderd. De beslissende factor
was het
groeiende verzet van het volk. De recente militante
massastrijd was alleen mogelijk omdat sommige krachten weigerden zich aan
de druk te
onderwerpen, krachten die de corrumperende 'sociale dialoog' en de
klassencollaboratie verwierpen.
(...)
Daartegenover staan diegenen die een globaal politiek akkoord eisen dat de
duidelijk neoliberale Europese
Unie en "Europees Links" aanvaardt als eerste vereiste voor actie...
Deze krachten - en dit is helemaal niet toevallig - willen
de deur openhouden voor de samenwerking in centrumlinkse
regeringscoalities.(55)
De KKE schrijft verder: 'Europees Links ondermijnt de
klassenstrijd,
cultiveert de schadelijke opvatting dat er geen marges zijn voor nationale
eisen en het afdwingen van veranderingen in elk land afzonderlijk.
Het verbergt het kapitalistische karakter van de Europese Unie en idealiseert
haar door de consensus, het compromis en de integratie aan te
prijzen.(56) Dat is ook
de mening van Kurt Gossweiler. Wie de kerngedachten
van de 'moderne socialisten' uit hun woordenvloed distilleert,
zo zegt Gossweiler, 'zal tot zijn
verrassing kunnen vaststellen hoe nauwkeurig Marx en Engels 150 jaar
geleden al de essentie van het "moderne
socialisme" hebben beschreven. Zo
kunnen we tot volgende definitieve
omschrijving komen: het "moderne
socialisme" is in essentie het "gemoderniseerde
bourgeoissocialisme" uit het Communistische Manifest.(57)
Dat klopt. Onder de titel 'het
conservatieve of bourgeoissocialisme'
lezen we in het Communistisch
Manifest van Marx en Engels: 'De socialistische
bourgeois willen de levensvoorwaarden van de moderne
maatschappij zonder de
noodzakelijk daaruit voortkomende strijd
en gevaren. Zij willen de bestaande maatschappij zonder de
elementen die haar revolutioneren en tot ontbinding brengen.
(...)
Zijn volledige
uitdrukking bereikt het bourgeoissocialisme pas wanneer het
een
zuiver oratorische bedoening wordt. Vrijhandel! In het belang van
de arbeidersklasse. Tolbarrières! In het belang van de arbeidersklasse.
Gevangenissen met aparte cellen in het belang van de
arbeidersklasse!
Dat is
het laatste, het enige ernstig gemeende woord van het bourgeoissocialisme.
Het socialisme van de burgerij bestaat juist in de bewering
dat de
bourgeois bourgeois zijn, in het belang van de arbeidersklasse.(58)
De imperialistische Europese Unie, in naam van de
arbeidersklasse!
|
|
|
|
Voetnoten - letters |
|
(g) De
vijftien stichtende partijen van Europees Links zijn: de KPÖ (Oostenrijk),
de SDS (Tsjechië), de
ESDTP (Estland), de PCF (Frankrijk), de PDS (Duitsland), Synaspismos
(Griekenland), Munksopart (Hongarije),
de PRC (Italië), de PAS (Roemenië), de PRC (San Marino), de CPS
(Slowakije), de PCE (Spanje), Izquerda Unida (Spanje), de EUiA
(Catalonië) en de PAS (Zwitserland).
(h) De
'waarnemende' partijen zijn: de KSCM (Bohemen-Moravië), de AKEL (Cyprus),
Enhedslisten (Denemarken), de PdCI (Italië), het Links Blok (Portugal), La
Gauche
(Luxemburg) en de ÖDP (Turkije)
(i) Na
de Tweede Wereldoorlog zwoeren de West-Duitse sociaal-democraten officieel
het
marxisme af. Op de buitengewone SPD-Parteitag van 13 tot 15
november in 1959 in Bad Godesberg werd met 324 tegen 16 stemmen een nieuw
programma goedgekeurd.
Daarin
verklaarde de SPD zich voorstander van de Bundeswehr in het kader
van de
Navo,
van de 'vrijemarkt-gedachte' en van het privé-bezit van de
productiemiddelen.
(j)
Spartacus was een gladiator afkomstig uit Tracië. In 73 voor onze
tijdrekening,
vluchtte hij samen met 70 tot 80 andere slaven en een kar vol wapens uit
Rome weg
en
sloeg op de Vesuvius een kamp op. Al snel sloten nog andere gevluchte
slaven zich
bij
hen aan. Een jaar later waren ze met 120.000 partizanen. Na meerdere
overwinningen
op de Romeinse legers werden ze uiteindelijk in 71 voor onze tijdrekening
verslagen. Spartacus werd gekruisigd.
(k) In
1323 breekt in het feodale Vlaanderen één van de grootste boerenopstanden
in
Europa
uit. De boeren van de dorpen en de inwoners van de kleine steden keren
zich
tegen
hun adellijke heren. Ze stellen hun eigen hoofdmannen aan, weigeren verder
belastingen te betalen en het gezag van de baljuw te erkennen. Ze verjagen
de heren uit hun huizen en steken deze in brand. Op het einde van 1323 is
het wettelijk gezag
in de
kuststreek ingestort en in de zomer van 1325 regeren de opstandelingen
over het hele kustland en vormen ze in Brugge, in leper en in Kortrijk de
grootste partij. Paus Johannes
XXII
dringt
er bij Koning Karel
IV
op aan
militair tussen te komen
om de
opstand neer te slaan. Dat is de christelijke ethiek van het feodalisme.
Pas
na
vijf jaar opstand en burgeroorlog slaagt het leger van Van Cassel, graaf
Lodewijk
en de
Franse koning er in 1328 in de rebellie te onderdrukken. Er volgt een
strenge repressie: de boerenleiders worden brutaal terechtgesteld. Willem
De Deken wordt eerst 'voor eeuwig' uit Vlaanderen verbannen. Later worden
'zijn handen afgehakt, hij wordt over straat gesleept en opgehangen: een
gruwelijk einde'. Zeger Janssone
wordt
'te Brugge publiekelijk terechtgesteld. Na naakt door de straten te zijn
gesleept
wordt
hij geradbraakt, onthoofd en opgehangen aan een hoge galg.' Teneinde
iedereen
de lust te ontnemen om nog tegen de gevestigde orde op te komen.
(l)
De
Europese Ronde Tafel van Industriëlen groepeert de belangrijkste patroons
uit
18
Europese landen. De ERT vertegenwoordigt naar eigen zeggen een
gezamenlijke
omzet
van 1.400 miljard euro, en in haar ondernemingen werken wereldwijd 4 miljoen
mensen. Voorzitter is Gerhard Cromme (ThyssenKrupp), voor het Belgische
grootkapitaal zijn Daniel Janssen (Solvay) en Thomas Leysen (Umicore) lid.
Verder
vinden
we er onder meer Louis Schweitzer (Renault), Klaus Kleinfeld (Siemens),
Peter
Sutherland (BP), Marco Provera (Pirelli), Jorma Ollila (Nokia), Nils
Andersen
(Carlsberg)
enz.
(www.ert.be) |
| |
|
Voetnoten - Cijfers |
|
(40) Voor
meer informatie, zie
www.european-left.org.
(41)
W.I. Lenin, Staat en revolutie. De marxistische leer
van de staat en de taak van het
proletariaat in de revolutie,
[november 1917] Voorwoord bij de eerste druk [augustus 1917] Moskou,
Uitgeverij Progrès, s.d., blz. 7-8.
(42)
Leo
Michielsen, Geschiedenis van de Europese arbeidersbeweging., Deel
III:
tussen
twee
wereldoorlogen. A. Naoorlogse ontreddering en kapitalistisch herstel
(1918-1929).
Gent,
Frans Masereelfonds, 1980, blz. 301-303.
(43)
Partito della Rifondazione Comunista, Una Bad Godesberg
europea per fermare la
destra di Bush. Il leader di
Rifondazione e la lezione del voto Usa.
9 november 2004.
http://www.rifondazione.it/vm/commenti/archivio/041109bad.html.
(44)
Geciteerd in: Bertinotti, das Europaische Bad Godesberg
und die EU-Linkspartei. http://www.kominform.at/article.php?story=20041109134829786.
(45)
W.I. Lenin, Kritische opmerkingen over het nationale
vraagstuk, [oktober-december
1913]. In: W.I. Lenin, Het nationale vraagstuk en het proletarisch
internationalisme,
Moskou, Progrès, blz. 20-21.
(46)
Werner
Pirker. Bald europaische Linkspartei: Polittourismus mit EU-Knete? jW
spracht mit Franz Stehphan Parteder, Vorsitzenderder Landesorganisation
Steiermark
der
Kommunistischen Parei Österreichs (KPÖ).
Junge
Welt van 28 mei 2004. http://www.jungewelt.de/2004/04-28/018.php
(47)
Werner
Pirker. 'Surrealer Sozialismus. Die beabsichtigte Gründung einer Europaischen
Linkspartei spaltet mehr als sie eintj in Junge Welt van 8 april
2004.
http://www.jungewelt.de/2004/04-08/004.php.
Eigen
cursivering, pm.
(48)
Geciteerd in: Werner Pirker. 'Surrealer Sozialismus. Die beabsichtigte
Gründung
einer
Europaischen Linkspartei spaltet mehr als sie eint', in Junge Welt
van 8 april
2004.
http://www.jungewelt.de/2004/04-08/004.php.
Eigen
cursivering, pm.
(49)
Parti
de la Gauche Européenne, Manifeste du Parti de la Gauche européenne,
10 mei
2004.
(50) W.I.
Lenin, Over de leuze van de Verenigde Staten van Europa [23
augustus 1915] In:
W.I. Lenin, Keuze uit zijn werken, Deel 2. Moskou, Uitgeverij
Progrès, 1973, blz. 222.
(51)
Parti
de la Gauche Européenne, Manifeste du Parti de la Gauche européenne,
10
mei 2004.
(52)
Parti
de la Gauche Européenne, Manifeste du Parti de la Gauche européenne,
10
mei 2004.
(53)
Kurt
Gossweiler, Der 'Moderne Sozialismus'- Gedanken zul2 Thesen Gysis und
seiner
Denkwerstaat,
in: Mitteilungen
der Kommunistischen Plattform in der PDS, nr. 10,
1999. http://www.kurt-gossweiler.de/artikel/gysil2t.htm.
(54)
Werner
Pirker. 'Bald europaische Linkspartei: Polittourismus mit EU-Knete? jW
spracht mit Franz Stehphan Parteder, Vorsitzender der Landesorganisation
Steiermark
der Kommunistischen Parei Österreichs (KPÖ'J. Junge Welt van 28 mei
2004.
http://www.jungewelt.de/2004/04-28/018.php.
(55)
KKE, 'With
The Peoples' Struggles orWith the Party of the "EU-Left"?', Rizospastis,
15
februari 2004.
(56)
Declaration du CC du KKE, Pour les Elections Europeennes du 13 juin 2004,
20 mei
2004,
http://www.kke.gr.
(57)
Kurt
Gossweiler, Der "Moderne Sozialismus"- Gedanken zu 12 Thesen Gysis und
seiner
Denkwerstaat,
in: Mitteilungen
der Kommunistischen Plattform in der PDS, nr. 10,
1999.
http://www.kurt-gossweiler.de/artikel/gysil2t.htm
(58)
Karl
Marx en Friedrich Engels, Het Manifest van de Communistische Partij
[feburari
1848], In: Marxistische Studies ,nr. 41, Brussel, Imast vzw,
februari-maart 1998,
blz.
132-133 |
| |
|
 |
