Toespraken 1 Mei 1988 | 1989 | 1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 |1997

Op het ogenblik van de Duitse eenmaking
zal Europa miserie zaaien

Toespraak van PvdA-voorzitter Ludo Martens op het 1 Meifeest 1990


Inhoud

Hoe zegt u? Contrarevolutie?
Het leger van de leugen
Het vrije woord gekocht door Springer!
Negentiende-eeuws kapitalisme
Sovjet-Unie: ik hou van de markt
De nieuwe supermacht Europa bekampen
Kolonisatie van Oost-Europa
De Derde Wereld en de arbeiders krijgen de rekening gepresenteerd
Voor wie vecht de sociaal-democratie?
Speerpunt in de nieuwe kolonisatie
Pijler van een imperialistisch en gemilitariseerd Europa
Hoeder van het oude koloniale systeem
Het historisch failliet van het revisionisme
Lenin maakt het uitstekend
Tijdbommen in de Derde Wereld
Botsingen tussen imperialistische machten
Vier waarheden

Een jaar geleden, op 1 mei 1989, leek het ietwat roekeloos om, zelfs vanop deze tribune, over revolutie te spreken. Maar sindsdien hebben we de meest onverwachte en pittoreske personages één voor één zien opstaan om deze uiterst stoutmoedige kreet te slaken: Leve de Revolutie! President Bush en mevrouw Thatcher, Pinochet en Le Pen, alle eminente reactionairen van deze aardbol riepen in koor: Leve de Revolutie! Op zekere dag stond zelfs de Koning der Belgen recht om te roepen: Leve de Republiek! Zijn bedachtzame raadgevers zegden hem: Majesteit, Leve de Revolutie, dat is goed, maar Leve de Republiek, ha neen! Dus juichte de vorst 'de rustige revoluties' toe die een 'einde stellen aan de tirannie'. (1)
Hij had het natuurlijk over de zogezegde democratische revoluties in Oost-Europa.

Hoe zegt u? Contrarevolutie?

Rond dit thema werden de woordvoerders van de meest obscurantistische rechterzijde bijgetreden door praktisch alle progressieven van dit land, ACW-MOC, linkse socialisten, de groenen. Allen ondertekenden ze volgende schandelijke verklaring:
'De Kamer van Volksvertegenwoordigers verheugt er zich over dat de volksrevolutie van 22 december 1989 de val van de Roemeense dictator Ceausescu teweegbracht; herinnert eraan dat deze volksrevolutie tot doel had een einde te stellen aan een waarachtig totalitair regime dat gedomineerd werd door de communistische partij en waarin de mensenrechten voortdurend geschonden werden, waar de minderheden werden onderdrukt en waar de vrijheid en de democratie onbestaande waren.' (2)
De 133 aanwezigen stemden unaniem voor deze tekst - wat Vlaams Blokker Annemans uitermate verheugde. Hij voegde er, terecht, aan toe: 'Vroeger werden die standpunten enkel door rechts naar voor gebracht.' (2) Zo hebben zich duizenden progressieven laten meeslepen door de demagogie over de vrijheid en de democratie, om ons imperialisme te steunen, onze liberalen, onze fascisten, die onverbeterlijke vijanden van de vrijheid en de democratie voor het werkende volk.
Deze pijnlijke ervaring toont aan dat niemand ontkomt aan de fundamentele keuze tussen het kamp van de communisten of het kamp van het anticommunisme, vechten in de rangen van de anti-imperialisten of vechten aan de kant van de imperialistische machten. In de werkelijk fascistische maalstroom waarin onze media werden meegesleept, was de Partij van de Arbeid de enige - en daar mogen we fier op zijn - die de moed had om de anti-imperialistische strijd en de strijd voor de socialistische revolutie te verdedigen.

[ Inhoud ]
 

Het leger van de leugen


Toen 45 jaar geleden de Duitse, Roemeense, Litouwse fascisten hun militaire nederlaag vaststelden, hebben ze zich onder de bescherming van de Verenigde Staten geplaatst. Vandaag is Duitsland, in bondgenootschap met de Verenigde Staten, bezig de tweede wereldoorlog te winnen. Als voorbeeld nemen we de campagne die tegen Roemenië werd gevoerd: pure nazi-stijl, maar praktisch heel Europa tuimelde erin.
Het massagraf van 4.630 lijken: een leugen. De foto's van dat massagraf: vals. De 12.000 doden in Timisoara: een leugen. De 70.000 à 100.000 doden in Roemenië: intoxicatie. Er waren 1.000 doden in heel het land, waaronder veel communisten. De vernietiging van duizenden dorpen: intoxicatie. De onderaardse gangen onder heel Boekarest: leugens. Vergiftigd water: een leugen. De duizenden Arabieren die aan de zijde van de Securitate vochten: gelogen. De weeskinderen opgeleid tot doodsmachines: leugens. De vernietiging van het centrum van Sibiu: een verzinsel. De hongersnood in sommige delen van Roemenië: gelogen. Foto's van folterzalen: vals. Mensen die werden gedood om hun bloed af te tappen en daarmee de leukemie van Ceausescu te verzorgen: een weerzinwekkende leugen. Gekwetsten die in hun hospitaalbed door de Securitate werden afgemaakt: een walgelijke leugen (3) We zouden wel eens willen weten hoeveel socialisten, leden van het ACW, ecologisten een ernstige zelfkritiek zullen maken op het feit dat ze blindelings achter het leger van de leugen zijn aangelopen. Voor de burgerlijke pers gaat het hier niet om fouten of overdrijvingen maar wel om een systematische campagne van desinformatie, die beslissend was om de massa's op te ruien en het Roemeense socialisme af te maken dat reeds gedurende vele jaren dodelijk ziek was.

[ Inhoud ]

Het vrije woord gekocht door Springer!

Om dit beeld te vervolledigen willen we nog een woord zeggen over de zogenaamde democratische revolutie in Hongarije en Polen.
Hongarije kende in 1956 een gewelddadige contrarevolutie, gedragen door de uiterst rechtse en fascistische stromingen, die zeer sterk vertegenwoordigd zijn in dat land. Tientallen jaren hebben de sociaal-democratische en trotskistische leiders uitgebazuind dat deze opstand tot doel had het socialisme te verbeteren. Welnu, zij die vandaag Hongarije besturen, roepen zich uit tot de erfgenamen van de opstand van '56. Zij begonnen met een uitgebreid programma van privatiseringen, de economie zal de kapitalistische onderneming als motor hebben. Men voorziet al 400.000 werklozen.
De 'revolutie' in Oost-Europa werd gevoerd in naam van de persvrijheid. 'Dit is de terugkeer van het woord, het volk kan zich eindelijk opnieuw uitdrukken. Het kan weer zingen', jubelt een sociaal-democratisch tijdschrift. (4) Maar ondertussen zijn in Hongarije verschillende televisienetten in handen van Maxwell en Murdoch. Springer heeft net voor een prijsje vier dagbladen opgekocht en zal meer dan één miljard BF in Oost-Europa investeren. (5) Gyula Horn, minister van Buitenlandse zaken, wenst de toetreding van Hongarije tot de Nato! (6) De multinationale ondernemingen staan op het punt de beste stukken van de Hongaarse industrie voor een zacht prijsje op te kopen. Lazlo Antal, raadgever van de regering, verklaart: 'Wij kunnen ons tegen de economische kolonisatie enkel en alleen beschermen door het aantal van onze kolonisatoren te diversifiëren.' (7)

[ Inhoud ]
 

Negentiende-eeuws kapitalisme


In Polen voedt een nieuwe klasse van zeer rijke patroons zich met de groeiende miserie van de werkende bevolking. Janusz Kochanowski, professor in de rechten, verklaart: 'Wij hebben allen met Solidarnosc gevochten tegen het communisme. Polen is rijp voor het meest brutale kapitalisme van de 19de eeuw dat men zich kan voorstellen: zeer lage lonen en zeer hoge prijzen.' (8) Om de massa's te mobiliseren tegen het socialisme gebruikte Solidarnosc de godsdienst en het reactionaire nationalisme. Dit nationalisme schaart zich altijd achter de sterkste imperialisten. Zo heeft Walesa duidelijk gemaakt dat het zijn bedoeling was 80% van de Poolse bedrijven aan het Westerse kapitaal te verkopen. Hij voegde er aan toe: 'Het Westen moet onmiddellijk in beweging komen. In Polen investeren kan de zaak van de eeuw worden.' (9) Philips heeft onlangs het bedrijf Polam-Pila (35.000 werknemers) opgekocht, 'één van de modernste en best beheerde lampenfabrieken in Oost-Europa' volgens Philips zelf. (10) Sommigen voorzien 1.800.000 werklozen tegen het eind van het jaar, 'miljoenen Polen zitten reeds onder het levensminimum en velen vragen zich wanhopig af of ze niet beter af waren met de Roden.' Solidarnosc zag zijn ledenaantal slinken van 10 miljoen tot 2,2 miljoen en de vakbond geleid door leden van de voormalige communistische partij telt al 5 miljoen leden. (11)

[ Inhoud ]

Sovjet-Unie: ik hou van de markt

Dit herstel van het kapitalisme in Oost-Europa werd mogelijk gemaakt door de politiek van Gorbatsjov. Met zijn glasnost heeft Gorbatsjov verschillende burgerlijke en pro-imperialistische stromingen aangemoedigd die zich verenigd hebben in Volksfronten. Daardoor werd de Communistische Partij in vele Sovjetrepublieken in de minderheid gedrukt. In de Partij zelf werden de marxist-leninisten gemarginaliseerd door het offensief van rechts rond Gorbatsjov en uiterst rechts rond Jeltsin. De verkiezing op 14 maart van Gorbatsjov als president - met bijna absolute macht - van de USSR, was in feite een staatsgreep die de partij van Lenin heeft uit de leiding van het land heeft gesloten. Zolang de Communistische Partij de leidende rol vervulde, bleef een terugkeer naar de socialistische principes mogelijk. Vanaf nu regeert Gorbatsjov door te steunen op de staatsinstellingen, die veel sterker door burgerlijke elementen gecontroleerd worden. Het Politiek Bureau bepaalt niet langer de politiek van de Sovjet-Unie. Deze taak komt nu toe aan een presidentiële raad, waarvan de leden benoemd worden door Gorbatsjov en enkel tegenover hem verantwoording af te leggen hebben. (12)
En onmiddellijk legde Gorbatsjov zijn kaarten op tafel: het herstel van het kapitalisme staat op de dagorde. Petrakov, zijn economische raadgever, etaleert zijn perverse hartstochten: 'Ja,ik hou van de markt, zucht hij, want dat is een democratisch systeem.' (13) Stanislas Chataline, in de presidentiële raad benoemd, verklaart: 'Ik beschouw me als sociaal-democraat. Wij willen de overgang naar de markteconomie versterken. We waren in de loop van de jaren vergeten hoe we bedrijfsleiders moesten vinden. Ik wil het patronaat verdedigen. Zonder dat trappen we per plaatse. Er zijn hier miljonairs die verstandig zijn.' (14) In het paradijs van Gorbatsjov geldt de regel: hoe meer miljoenen men heeft, hoe verstandiger men is. Pavel Bounitch, die de economische hervorming leidt, verklaart dat 70% van de bedrijven gedenationaliseerd zullen worden, dat het buitenlands kapitaal 100% van de aandelen van een onderneming zal kunnen kopen, dat de prijzen in één jaar zullen verdubbelen en dat 10 miljoen arbeiders door de werkloosheid zullen getroffen worden. (15) Het is moeilijk te voorspellen of de marxist-leninisten de kracht zullen vinden om zich efficiënt tegen deze contrarevolutie te verzetten. Alexei Serguieiev, professor aan de Vakbondshogeschool, zegt het volgende: 'De sovjet-bourgeois akkumuleerde een enorm kapitaal dat als een kankergezwel aangroeide. We zien roofdieren te voorschijn komen, wolven die met geweld handelen. Als het kapitalisme in Rusland wint, dan zal het een bloedig en wraakzuchtig kapitalisme zijn. Het zal ons naar de situatie van Bangladesh leiden.' (16)

[ Inhoud ]

De nieuwe supermacht Europa bekampen

Wij kunnen nu al 4 belangrijke conclusies trekken uit de contrarevolutie in Oost-Europa.
Vooreerst moeten we elke versterking van de Europese politieke instellingen bestrijden. De Europese gemeenschap is één van de essentiële pijlers geworden van het wereldimperialisme, zij wordt gedomineerd door de Duitse revanchisten en zij zal meer en meer gemilitariseerd worden.
Willy Declercq verklaarde zo pas dat 'Europa bezig is een economische supermacht te worden en wij willen in de toekomst een politieke superrol vervullen.' (17)
Het Duitse imperialisme concentreert zich nu op de Anschluss zonder meer van de DDR. Daarmee zal het enorm aan economische macht winnen en zijn heerschappij over de Europese gemeenschap versterken. Door de grote bedrijven van de DDR op te kopen, zegt een Europees Commissaris, 'gaan de bedrijven van West-Duitsland,die dikwijls al nummer één in Europa zijn, een beslissend voordeel verwerven'. (18) Zo heeft de Deutsche Bank reeds de hand gelegd de Deutsche Kreditbank. De verzekeringen Allianz, nummer één in Europa, heeft de Deutsche Versicherung opgekocht. VW staat klaar om IFA Personenkraftwagen op te slokken en Siemens wil Robotron. (19) De Europese Gemeenschap zal meer en meer gedomineerd worden door een slecht gedenazifieerd Duitsland. De Europese droom van Hitler realiseert zich met 40 jaar vertraging.
Jacques Delors, voorzitter van de Europese Commissie, sprak zich uit voor de toekenning van een militaire rol aan de Gemeenschap en voor een nauwe samenwerking met de Nato op het terrein van de defensie.
Daar vloeien drie ordewoorden uit voort: neen aan het imperialistische Europa, neen aan het Duitse Europa, non aan het Europese militarisme.

[ Inhoud ]

Kolonisatie van Oost-Europa

Tweede besluit: wij moeten de contrarevolutie in Oost-Europa openlijk als dusdanig aanklagen. In naam van de democratie herstelt ze de macht van nationalistisch rechts en in naam van de vrijheid brengt ze de kolonisatie door het Europees imperialisme.
Een grote Hollandse burgerlijke krant schrijft: 'Die landen van Oost-Europa kunnen hooguit hopen dat ze als lage loonlanden nieuwe afzetmogelijkheden zullen vinden op de rijke Westerse markten. Na 100 jaar inspanning zal Duitsland in feite zijn eigen kolonies krijgen.' (21) Ongelooflijk maar waar: op het moment dat pseudo-links de mensen verder voor de gek blijft houden door hen een zogenaamd democratisch socialisme in Oost-Europa voor te spiegelen, raadt de financiële directeur van de Generale Maatschappij de multinationals aan niet al te roofzuchtig op te treden door heel de industrie van Oost-Europa op te slokken. Georges Ugeux onderlijnt 'het gevaar om binnen enkele jaren te zien dat het grootste deel van de economie van de landen van Oost-Europa zal afhangen van grote Westerse groepen. Dat zou onhoudbaar zijn.' (22) Zo bracht de 'rustige revolutie' van president, pardon koning Boudewijn, niet de vrijheid, maar de kolonisatie.
Om het socialisme omver te werpen, zongen onze media de lof van de democratische helden die zich meester maakten van de straat. Maar amper twee weken na de triomf van de democratie informeert onze pers ons over de dreiging van chauvinisme, nationalisme en antisemitisme in Oost-Europa. Zij roept ons het barbarendom van de Balkan bij het begin van deze eeuw in herinnering. Zij kondigt mogelijke burgeroorlogen aan. En inderdaad het socialisme werd omvergeworpen met de hulp van nationalistische en reactionaire ideologieën, die altijd al repressie en burgeroorlog in zich droegen. En nu kondigt dat Westen, dronken van vrijheid, de oprichting aan van een 'Europese macht voor het behoud van de vrede om tussenbeide te komen bij onrust in Oost-Europa en in de Balkanlanden'. (23) Zo zal de rustige revolutie Oost-Europa geen vrijheid brengen maar imperialistische militaire interventies.

[ Inhoud ]

De Derde Wereld en de arbeiders krijgen de rekening gepresenteerd

Derde besluit: zij die de contrarevolutie in Oost-Europa ondersteund hebben, hielpen het imperialisme een zware slag toe brengen aan de bevrijdingsbewegingen in de Arabische wereld, in Afrika en in Latijns-Amerika.
Ook al waren ze zwaar door het revisionisme aangetast, toch hebben de socialistische landen van Oost-Europa een zekere hulp geleverd - zowel politiek als economisch - aan de anti-imperialistische strijdbewegingen. Een diplomaat van de Derde Wereld zegt vandaag: 'Wij kunnen niet meer rekenen op de USSR in de Verenigde Naties.' (24) Een woordvoerder van Israël verkondigt luidkeels: 'De verandering in Oost-Europa is het beste nieuws dat Israël in lange tijd heeft mogen horen.' (25) Het nieuwe parlement van de DDR zette zich aan de kant van de zionistische moordenaars met zijn verklaring: 'Wij vragen het Israëlische volk om vergiffenis voor de hypocrisie en de vijandigheid van de officiële politiek van Oost-Duitsland tegenover Israël.' (26) De Sovjet-Unie heeft zich bereid verklaard 300.000 joodse kolonisten naar Israël te sturen, nieuwe krachten voor het Israëlisch expansionisme en terrorisme in de bezette gebieden.
Weldra zullen de bedrijven in de Sovjet-Unie en Oost-Europa door hun banden met de multinationals ingepast worden in de internationale arbeidsverdeling om de Derde Wereld uit te buiten. Bovendien zullen heel wat van hun producten op de wereldmarkt in concurrentie treden met die van de Derde Wereld.
Laatste besluit: de herovering van Oost-Europa door onze multinationals zal bijzonder negatieve gevolgen hebben voor de werkomstandigheden hier bij ons. In Oost-Europa vinden onze kapitalisten goed gevormde en uiterst goedkope arbeidskrachten. Ze zullen van dit reserveleger profiteren om de lonen en sociale verworvenheden bij ons af te breken en tegelijk een aantal van hun bedrijven naar Oost-Europa overbrengen. Het bedrog van het 'sociale luik' waarmee de sociaal-democratie de arbeiders in de armen van Europa duwt, zal nog duidelijker naar voor komen.

[ Inhoud ]

Voor wie vecht de sociaal-democratie?

Mensen die ervan overtuigd zijn dat Hitler weer leeft, herhalen ons elke dag dat Lenin dood is. Zij beweren dat het communisme zijn historisch failliet heeft bewezen.
Wij willen de volgende vraag stellen: voor welke ideeënstromingen luiden de gebeurtenissen van Oost-Europa werkelijk de doodsklok? Welke krachten worden hier definitief schaakmat gezet door de omwentelingen in het Oosten? Een eenvoudige maar essentiële vraag die verdwijnt in de mist van de demagogie over vrijheid, waarheid, menselijke waarden. Achter die pseudo-revoluties zien we in Oost-Europa de triomf van het imperialisme en de multinationals. Solvay was de eerste multinational die zijn bedrijven terug opeiste die sinds 1917 door de socialistische revoluties waren onteigend. (27) Als de omwentelingen in Oost-Europa één ding duidelijk maken, dan is het wel de vreselijke macht van het imperialisme, zijn verdubbelde agressiviteit, zijn vastbeslotenheid alle mogelijke middelen in te zetten om heel de wereld te overheersen, zijn duizenden tactieken om de mensen en de massa's te beïnvloeden en te bedriegen. Voor al diegenen die op een consequente manier vechten tegen het imperialisme, bewijzen de omwentelingen in het Oosten het historisch failliet van de sociaal-democratie en van het revisionisme.

[ Inhoud ]

Speerpunt in de nieuwe kolonisatie

Eerst en vooral toont de internationale sociaal-democratie door haar optreden in Oost-Europa dat ze werkt en vecht in dienst van het imperialisme en het neokolonialisme.
De sociaal-democratie heeft een essentiële rol gespeeld in de anticommunistische strijd en in de herovering van de Oostbloklanden door de multinationals. De sociaal-democratische Internationale heeft zich het meest efficiënt getoond in de infiltratie van de communistische partijen in het Oosten, in haar steun aan de stromingen Dubcek en Gorbatsjov. Willy Brandt verklaarde: 'Om te beginnen zullen de veranderingen in het Oosten leiden naar een kapitalisme met een menselijk gelaat. Vervolgens zullen we tendenzen zien ontwikkelen ten voordele van de sociaal-democratie.' (28) Willy Brandt mobiliseert alle krachten van het Europees imperialisme voor de verovering van het Oosten. 'Europa zal maar het grote Europa worden, zegt hij, als de sociaal-democratische of socialistische krachten samenwerken met de liberaal-democraten en de conservatieven.' (29) Stippen we ook aan dat de Amerikanen onlangs een nieuw offensief lanceerden om Cuba te 'bevrijden van de communistische overheersing': de socialisten Ernest Glinne en Roger Lallemand waren er in België als de eersten bij om hen te ondersteunen in hun campagne rond de zogezegde overtredingen van de mensenrechten in Cuba.

[ Inhoud ]

Pijler van een imperialistisch en gemilitariseerd Europa

Tweede vaststelling: de sociaal-democratie is de belangrijkste kracht geworden in de strijd voor het Europa van de multinationals, voor de versterking van het imperialistische Europa. Mitterrand is vandaag de meest fervente verdediger van de politieke eenheid alsook van de economische en monetaire eenheid van de Europese gemeenschap. Terzelfder tijd pleit hij voor een Europese Confederatie, die Oost-Europa zal opslokken. Zijn ideoloog, Jacques Attali, droomt al hardop van een Europa dat zijn wereldsuprematie uit de voorbije eeuw teruggevonden heeft: 'Als West-Europa stevige banden opbouwt met Oost-Europa en de Sovjet-Unie, zou een continent dat een tweede jeugd beleeft, de VSA en Japan als wereldcentrum kunnen voorbijsteken.' (30)
Derde vaststelling: de sociaal-democratie geeft, ondanks al haar pacifistische demagogie, een impuls aan de militarisering van Europa. In de hoop de Amerikanen te gebruiken als tegenwicht voor de dominerende positie van de Duitsers, spreekt Mitterrand zich uit voor het behoud van de Nato en voor de aanwezigheid van Amerikaanse troepen in Europa. (31) De Franse en Belgische socialisten willen daarenboven een Europees leger. Er is zich een gemeenschappelijke brigade tussen het sociaal-democratische Frankrijk en een meer en meer keizerlijk Duitsland aan het vormen. (32) Mitterrand onderhandelt met Thatcher over de gemeenschappelijke productie van een nieuwe nucleaire raket voor vliegtuigen. (33) Zo wil Frankrijk haar nucleaire roeping in Europa benadrukken als tegenwicht voor de economische macht van Duitsland.

[ Inhoud ]

Hoeder van het oude koloniale systeem

Vierde vaststelling: de sociaal-democratie vecht voor de verdediging van het koloniale en neokoloniale systeem in de Derde Wereld. Socialistisch Frankrijk behoudt kolonies in Azië, Afrika en Latijns-Amerika waarvan de totale oppervlakte,de exclusieve maritieme zones inbegrepen, de oppervlakte van heel Europa overschrijdt! Vanuit deze kolonies dringen ze de markten van de Derde Wereld binnen en kunnen ze militaire interventies uitvoeren. Mururoa dient voor nucleaire proefnemingen en Guyana is in handen van de ruimte-industrie. Zo kan men begrijpen dat Chevènement, 'linkse' socialist en minister van defensie, verklaart dat de Franse militaire inspanning geleid wordt 'door de noodzaak om onze verplichtingen overzee en in de wereld op te nemen. Die maken het noodzakelijk een belangrijke aktiekapaciteit op lange afstand te behouden.' (34) Het is ook geen toeval dat Frankrijk bij de UNO de Amerikaanse agressie in Panama gesteund heeft. Op het ogenblik het Amerikaans leger Panam bezette, sprak Roland Dumas,minister van buitenlandse zaken van het sociaal-democratische Frankrijk, zich uit voor een 'recht tot bijstand, inmenging of interventie' als de democratie en de mensenrechten bedreigd worden! (35) Vorige eeuw reeds steunde de sociaal-democratie de kolonisatie in naam van de rechten van de zwarte mens, die verslonden werd door kannibalen.
Dit alles volstaat ruimschoots om elke illusie weg te nemen dat de sociaal-democratie ergens in een verre toekomst de kapitalistische en imperialistische maatschappij geleidelijk zou omvormen tot socialisme. De omwentelingen in Oost-Europa tonen het failliet aan van de sociaal-democratie als links ideeëngoed en bevestigen dat ze een veroveringsdoctrine is van een imperialistisch Europa in expansie.

[ Inhoud ]

Het historisch failliet van het revisionisme

Vijfendertig jaar geleden werd de internationale communistische beweging verscheurd en verdeeld door een heftig en bitter debat. Links, geleid door Mao Zedong en Enver Hodja, stelde dat men de ideeën en de historische ervaring van Lenin en Stalin moest behouden en de begane fouten in een revolutionaire geest corrigeren; rechts, geleid door Kroesjtsjov, beweerde dat Stalin het socialisme volledig had misvormd en dat men de oriëntatie moest wijzigen om aan de socialistische maatschappij haar werkelijke elan te geven. Gedurende 35 jaar zijn Kroesjtsjov en Togliatti, Dubcek en Gorbatsjov van leer getrokken tegen het stalinisme, de dictatuur, het dogmatisme, de orthodoxie, het sektarisme, het rigide denken en zij hielden voor dat zij de hernieuwing brachten, scheppende ideeën, terugkeer naar het leninisme, democratisch socialisme. Vandaag zien we het aan stukken spatten van al die demagogie. In Oost-Europa en in de Sovjet-Unie beleven we het onherroepelijke failliet van het revisionisme. Deze demagogische stroming loopt uit op het herstel van het kapitalisme en op de integratie in de imperialistische wereld. In 35 jaar had de bolsjewistische partij, geleid door Lenin en Stalin, het socialisme opgebouwd, de verdediging verzekerd tegen de fascistische aanval, impulsen gegeven aan de antikapitalistische en antikoloniale strijd in de hele wereld. Kroesjtsjov, Bresjnev en Gorbatsjov hebben 35 jaar nodig gehad om af te breken wat twee generaties van echte revolutionairen in de Sovjet-Unie hadden opgebouwd. Stof genoeg voor de progressieven van heel de wereld om na te denken over het historisch failliet van de stellingen van Kroesjtsjov en later van Gorbatsjov.
In 1956 begon Kroesjtsjov te vertellen dat het imperialisme sterk was verzwakt, dat het niet meer in staat was grote agressie-oorlogen te ontketenen, dat haar agressieve aard veranderd was. De Sovjetunie wilde, zo zei hij, vriendschappelijke relaties en een vertrouwelijke samenwerking met de VS uitbouwen, om zo de veiligheid van de volkeren te vrijwaren. Dit was het begin van de collaboratie met de ergste onderdrukkings- en oorlogsmacht ter wereld. Kroesjtsjov liet het hier niet bij en vond dat het niet meer nodig was dat de volkeren van de Derde Wereld de anti-imperialistische massabewegingen verder uitbouwden: de landen van de Derde Wereld zouden zich sneller kunnen ontwikkelen dankzij de economische hulp van de Sovjet-Unie. Nog altijd volgens Kroesjtsjov zou het kapitalistisch systeem zich in de imperialistische landen op vreedzame wijze, langs parlementaire weg, omvormen tot een socialistisch regime, gezien de voortdurende verzwakking van het kapitalisme.
Luidruchtig verklaart Kroesjtsjov dat het socialisme definitief had overwonnen in de Sovjet-Unie en in Oost-Europa en dat het kapitalistisch herstel er nu niet meer mogelijk was. De voorspelling van een ezel, anno 1961. Dit zwetserige standpunt leidde logisch tot de idee dat de dictatuur van het proletariaat niet meer nodig was. Kroesjtsjov preekte de democratie voor heel het volk, ook voor de burgerlijke, reactionaire krachten. Er zijn geen uitbuitende klassen meer, er moet dus ook niet meer gestreden worden tegen hun verzet. De klassenstrijd voortzetten onder het socialisme, dat was zogoed als de repressie preken, de willekeur, de permanente ondergraving van de democratie. Kroesjtsjov ging dus kletsen over humanisme en universele waarden van de mensheid, wat voor hem betekende dat er niet meer moest worden gestreden tegen de ideeën en de levensstijl van de hoge burgerij. Vermits er geen klassenstrijd meer moest gevoerd worden, werd de partij de partij van het hele volk: verkochte elementen die privileges najoegen en zich op onwettelijke manier verrijkten, klommen in de partij omhoog en zouden daar blijven ook. (36)

[ Inhoud ]

Lenin maakt het uitstekend

De deemstering van het revisionisme laat des te beter de pertinente waarheid en de levenskracht van het marxisme-leninisme uitkomen.
Het marxisme-leninisme stelt ons in staat te begrijpen dat de gemakkelijke triomf die de imperialistische wereld vandaag beleeft, al de kiemen in zich draagt van zijn verval, van zijn verscheurende verdeeldheid, de kiemen van de oorlog en van de revolutie.
De revolutionairen van heel de wereld moeten een realistische kijk behouden op twee fundamentele zaken die zich nu voordoen en nauw met elkaar verbonden zijn. Er is het failliet van het revisionisme, de jammerlijke ineenstorting, zonder strijd of tegenstand, van hun politiek systeem en de overgang van hun leiders naar het kamp van de vrije onderneming. En er is de verdubbelde agressiviteit van het imperialisme, de verscherping van zijn interne tegenstellingen en crisissen, zijn terroristische onderdrukking van de massa's in de Derde Wereld die naar de revolutie worden geduwd.

[ Inhoud ]

Tijdbommen in de Derde Wereld

De herovering van Oost-Europa, en misschien van de Sovjet-Unie, door het imperialisme zal als eerste gevolg een nieuwe dramatische verslechtering van de situatie in de Derde Wereld met zich meebrengen. De noodzaak van de anti-imperialistische revolutie zal zich des te sterker opdringen aan drie miljard mensen.
Gezien vanuit de Derde Wereld, door de ogen van al die uitgehongerden, komen de democratische politici van onze landen over als een maffia van professionele moordenaars, verantwoordelijk voor de dood van miljoenen mensen door honger, ziekte, overuitbuiting, terreur. Het enige werkelijke totalitarisme dat onze wereld kent is dat van de vrije markt die de mensen afslacht op industriële schaal.
Onze burgerij maakt veel herrie rondom de afschaffing van de militaire dictaturen in Latijns-Amerika en de instelling van de democratie in dit continent. Maar er is helemaal niets veranderd in de economische politiek van deze landen. Zowel onder de dictatuur als onder de democratie is het dezelfde rotte burgerij die regeert. Alk jaar zorgt ze voor een kapitaalvlucht van 20 miljard dollar. (37) Tussen 1976 en 1985 bedroeg de kapitaalvlucht uit Mexico 53 miljard dollar, uit Venezuela 30 miljard. De Argentijnse burgerij bezit 80 miljard dollar in het buitenland. (38) Een fractie van deze som volstaat ruimschoots om alle zogezegd democratische verkiezingen te winnen.
In de Derde Wereld liggen op dit moment zes tijdbommen die op een dag zullen ontploffen.
De schuldenlast. Duizend drie honderd miljard dollar. In 1989 heeft het imperialisme de Derde Wereld 'geholpen' met 47,6 miljard dollar. Hetzelfde jaar heeft het 178 miljard dollar weggeroofd in de vorm van terugbetalingen en intresten. (39)
Het protectionisme. Verschillende handelsbarrières verhinderen de Derde Wereld zijn producten op de westerse markt te brengen. HEt verlies is dubbel zo groot als de verkregen hulp. (40) De beperkingen op de invoer van textiel en kledingstukken alleen al kosten de Derde Wereld 8 miljard dollar per jaar. (41)
De ineenstuiking van de prijzen voor grondstoffen.
De monopolisering van de technologie door het imperialisme die ontzaglijke verkoopprijzen oplegt.
De overheersing van de multinationals die hun winsten uitvoeren.
De bevolkingsaangroei.
Deze zes bommen zullen ontploffen en bedreigen het voortbestaan van het onmenselijke imperialistische systeem.
De UNO betitelde de jaren '80 als 'het decennium van de ontwikkeling'. Welnu, gedurende die periode daalde het levensniveau van de Afrikanen met 25%, dat van de arbeidende bevolking in Latijns-Amerika met 12%. De ontwikkelingshulp dient enkel om een goed geweten te bezorgen aan de westerlingen en hen te doen aanvaarden dat de multinationals hun barbaarse uitbuiting van de Derde Wereld nog versterken. De enige efficiënte ontwikkelingshulp is deze die de revolutionaire organisaties versterkt die vechten voor de vernietiging van de grondslagen zelf van de imperialistische overheersing.

[ Inhoud ]

Botsingen tussen imperialistische machten

In de ogen van de marxist-leninisten zal de ineenstorting van het socialisme in Oost-Europa en in de Sovjet-Unie - verre van het einde van de geschiedenis en het einde van het conflict tussen arbeid en kapitaal te betekenen, zoals sommigen voorhouden - alle tegenstellingen aanscherpen die het imperialistische wereldsysteem van binnenuit ondermijnen.
De oprichting van de eenheidsmarkt in 1992 en de kolonisatie van Oost-Europa zullen een speciaal elan geven aan het Duits imperialisme, en de strijd tussen Japan, de Verenigde Staten en Duitsland nog aanscherpen. Nu al maakt 65% van de Amerikanen zich meer bezorgd over de Japanse concurrentie dan over de 'Sovjetundreging' (43) De Amerikaanse regering vindt dat de grootste bedreiging voor de Amerikaanse veiligheid ligt in de commerciële agressiviteit van de Europese en Japanse concurrenten Adjunct secretaris-generaal Eagleburger verklaart: 'Onze competitiviteit op de wereldmarkt kan de belangrijkste component uitmaken van onze nationale veiligheid nu we aan de vooravond staan van een nieuwe eeuw.' (44) Deze strijd kan aanleiding geven tot crisissen van overproductie - denken we maar aan de automobiel - en de ineenstorting van volledige takken van de economie in sommige landen.
Het binnenbrengen van de markteconomie in Oost-Europa zal als eerste gevolg hebben: enkele miljoenen werklozen, de verarming van de massa van de werkers en de verscherping van conflicten tussen reactionaire nationalismen. De burgeroorlogen die er gemakkelijk kunnen uit voortvloeien, riskeren gans Europa te ontwrichten.
De eenheidsmarkt van 1993 zal een gewelddadige en vernietigende concurrentie teweegbrengen. De machtige bedrijven zullen de zwakkere verpletteren en, wat landen als Portugal, Griekenland en Spanje tenonder zal doen gaan.
De eenheidsmarkt zal de arbeidsomstandigheden en de sociale verworvenheden naar beneden halen en de uitbuiting van tientallen miljoenen goedkope arbeidskrachten in Oost-Europa zal deze aftakeling nog versnellen. Arbeidscontracten van bepaalde duur en flexibiliteit zullen als regel gelden. Gewelddadige klassenbotsingen zullen er steeds vaker het gevolg van zijn.
De speculatie op de versterkte Duitse mark zal binnenkort nog toenemen en zo de dreiging van een internationale financiële crisis doen toenemen. De speculatie op de munten brengt al een volume van transacties teweeg dat 10 maal groter is dan nodig voor de economische verhandelingen.

[ Inhoud ]

Vier waarheden

Bij het historisch failliet van het revisionisme moeten we even terugkomen op vier essentiële communistische ideeën .

Om een socialistische revolutie te verwezenlijken is er een partij nodig van het leninistische type

Er wordt thans intens gediscussieerd over de vraag wat nu het fundamentele probleem was waarop de socialistische regimes in het Oosten schipbreuk leden. In de ogen van het imperialisme lag het kwaad bij de leidende rol van de leninistische partij, die een werkelijke pluralistische democratie onmogelijk maakte: dat is de wortel van het 'totalitarisme'. Welnu, na de ineenstorting van de communistische partijen in Polen, Hongarije, de DDR hebben we overal een menigte partijen als giftige paddestoelen uit de grond zien rijzen allemaal betaald door het westers imperialisme en roerend eens het totalitarisme van de vrije markt te verdedigen. Meerdere burgerlijke partijen oprichten, dat is niet het socialisme voorzien van verscheidene partijen, dat is overstappen van het ene regime naar het andere, van het socialisme naar het kapitalisme. Het meerpartijenstelsel bracht helemaal geen socialistische democratie, het brengt zuivere kolonisatie door het westerse imperialisme.
Wij denken dan ook dat het fundamentele probleem voor elke socialistische maatschappij het behoud is van de zuiverheid en de strijdbaarheid van de communistische partij. De ervaring wijst uit dat een versterkte burcht het gemakkelijkst in te nemen is van binnen uit. Onder Kroesjtsjov, onder Dubcek, onder Ceausescu heeft het opportunisme de partijen ondermijnd. Als we de vernietigende actie van het opportunisme in Oost-Europa begrijpen zullen we ons beter politiek kunnen wapenen, ons beter bewust zijn van onze plichten als revolutionairen. De strijd voor de verdediging van het socialisme gaat gepaard met de strijd voor het behoud van de revolutionaire geest van de partij, met de vorming van kaders die het volk zijn toegewijd, die bereid zijn offers te brengen, eenvoudig te leven en beginselvast te vechten, kaders die zowel het marxisme-leninisme als de wetenschappen en de moderne technologie beheersen. De verdediging van het socialisme houdt ook onvermijdelijk een voortdurende zuivering in van de partij van arrivistische elementen, opportunisten, profiteurs.
De huidige omwentelingen in de wereld brengen heel wat ontreddering te weeg bij vele progressieven. Het laatste jaar werden heftige en hatelijke aanvallen gelanceerd tegen de PVDA, maar onze organisatie kende geen crisis, integendeel, onze leden en kaders zijn meer eensgezind en vastbesloten om overal de strijd voor de socialistische revolutie te verdedigen. Zonder twijfel gaan binnenkort veel mensen genoeg krijgen van de arrogantie die het imperialisme tentoonspreidt en van zijn leugens. We moeten nog actiever de vele progressieven voor het communisme trachten te winnen: de onverbiddelijke scherpte van de internationale strijd maakt het nodig zich aan te sluiten bij een authentiek revolutionaire partij.

Om de revolutie door te voeren moet men zich laten leiden door de ervaringen van de bolsjewistische partij van Lenin en Stalin.

Het is goed eraan te herinneren dat in de jaren twintig en dertig, tientallen miljoenen arbeiders, boeren en intellectuelen in de Sovjet-Unie blijk hebben gegeven van een onvergelijkelijk enthousiasme en opofferingsgeest om in hun verwoeste land een moderne industrie, een gekollektiviseerde landbouw en een culturele infrastructuur op te bouwen van hoog niveau. Deze buitengewone inspanning in de opbouw van een nieuwe maatschappij werd geleverd middenin de meest verbeten klassenstrijd tegen de oude reactionaire klassen en bevolkingslagen die alle mogelijke middelen aanwendden om hun verloren paradijs weer terug te winnen. Als in deze strijd soms werd overdreven dan is dat evengoed te wijten aan de brutale weerstand van de reactionairen als aan de eeuwenoude haat van de arme massa's tegen hun vijanden en hun onverwoestbare wil daar komaf mee te maken. We kunnen ons inbeelden hoe bitter die klassenstrijd moet zijn geweest na 15 jaar socialisme in één enkel land als we vandaag, na veertig jaar socialisme in Oost-Europa, zien met welke razernij de vroegere rechtsen en reactionairen de macht grijpen in Polen en Hongarije, als we zien hoe machtsdronken ze zijn, de koningen, prinsen en prinsessen van Roemenië, Albanië, Hongarije die na de tweede wereldoorlog werden weggejaagd.
Het is ook goed eraan te herinneren dat Stalin en de bolsjewieken in 1930 al wisten dat ze vroeg of laat te maken zouden krijgen met de militaire agressie van het imperialisme. De economie, de verdediging en de bevolking voorbereiden op de grootste en meest moorddadige oorlog die de wereld ooit gekend heeft, dat was de taak van de partij waaraan ze niet heeft verzaakt. Honderdenduizenden technische en politieke kaders werden in allerijl gevormd. De strijd tegen agenten van de vijand, tegen saboteurs maar ook tegen opportunisten moest met de nodige kracht worden gevoerd. Dankzij de waakzaamheid en de vastberadenheid van de bolsjewieken, konden de nazi's op slechts weinig collaborateurs rekenen bij hun inval. Het is waar dat de zuivering een overdreven omvang heeft gekregen en dat vele mensen onnodig werden geëxecuteerd. Inbreuken op het democratisch centralisme, willekeurige beslissingen lagen aan de basis van deze vergissingen. Maar deze vergissingen stellen de noodzaak niet in vraag van de onverzoenlijke strijd tegen het opportunisme. In dit verband is het nuttig te denken aan de honderden opportunisten in de sociaal-democratische partijen van Europa, zoals Henri De Man, Achille van Acker, Caprasse bij ons die collaboreerden met de fascistische bezetter. En als we vandaag opportunisten als Dubcek, Modrov, Nyers beschamend zien capituleren voor het imperialisme, dan verstaan we dat Stalin dit soort opportunisten moest verjagen wilde hij weerstaan aan het nazi-offensief dat nog veel wreedaardiger en meedogenlozer was.
Het is duidelijk dat de communisten lessen moeten trekken uit de vergissingen van Stalin. Maar om dat te kunnen doen, moet men zich eerst heel de positieve ervaring eigen maken, alle revolutionaire verworvenheden, heel de bolsjewistische standvastigheid van die periode.
De nederlaag van de sandinisten in Nicaragua, de niet aflatende slachtingen in Columbië, Guatemala, El Salvador, het onmenselijke, ondraaglijke lijden in Afrika zijn evenzoveel ervaringen die de noodzaak van de dictatuur van de arbeiders en de boeren tegen de hebzuchtige en wreedaardige grote burgerij duidelijk aantonen.

Om de hoop in een toekomst zonder kapitalisme en zonder imperialisme te bewaren, moeten de revolutionairen het socialisme verdedigen zowel in China als in Cuba

Wat de gebeurtenissen in China betreft weten we nu dat Zhao Zhi-yang in de voetsporen van Gorbatsjov stapte. Ook al kende China een indrukwekkende economische ontwikkeling, toch ontwikkelen zich daar ongeoorloofde ongelijkheden, privileges, corruptie, wild kapitalisme. De massa's hadden vele goede redenen om hun ongenoegen te uiten. De leiders van de beweging, zoals Fang Li-zhi, daarentegen, hadden duidelijk maar één doel voor ogen: het socialistisch systeem omverwerpen. Zij zegden dat ze een Franse revolutie wilden ontketenen om de 'communistische feodaliteit' omver te werpen. Solidarnosc was hun voorbeeld. Gorbatsjov hun profeet. Vandaag gevlucht naar het buitenland, preken ze de privatisering van de socialistische industrie, de markteconomie en het Taiwanese model van wild kapitalisme. Vandaag ook geeft minister van buitenlandse zaken Eyskens, die de 'democratische' beweging in Beijing resoluut steunde, raad aan de Chinese leiders: 'Ze moeten een bilan maken. Dat ze kijken naar Taiwan, dat eiland dat blijk geven van een merkwaardige dynamiek.' (45) Begin juni '89 hebben de mannetjes van Fang Li-zhi de protestbewegingen omgevormd in een gewelddadige opstand, in de hoop het leger in hun kamp te trekken. Na 6 weken geduld en toegevingen had de Chinese Communistische Partij de plicht met alle middelen een einde te stellen aan een openlijke contrarevolutie. Drie à vierhonderd mensen vonden de dood tijdens de tussenkomst van het leger. Wij weten vandaag dat het Tien An Men-plein ontruimd werd zonder dat daar slachtoffers vielen. Maar Amnesty International sprak van 3.000 doden op Tien An Men, van tanks die de studenten in hun tenten verbrijzelden, van een hoop lijken die ter plaatse verbrand werden: het was een gewilde leugen van het type van Timisoara. De overwinning van de contrarevolutie in Polen, Hongarije, de DDR werpt een nieuw licht op de gebeurtenissen in China. Als 1 miljard 100 miljoen Chinezen - meer dan één vijfde van de mensheid - onder de overheersing van het imperialisme was gevallen, dan zou de krachtsverhouding op wereldniveau een fundamentele wijziging hebben ondergaan ten voordele van het imperialisme en het fascisme. Het zou geen jaren hebben geduurd vooraleer de Chinezen opnieuw bij miljoenen zouden zijn omgekomen onder een neokoloniale overheersing. In de toekomst zal het imperialisme zijn inspanningen verder zetten om het socialisme in China omver te werpen. En de technieken die tegen China gebruikt werden zien we vandaag aan het werk tegen Cuba. Zoals tegen Noord-Korea en Albanië trouwens. Alle revolutionairen en anti-imperialisten moeten ophouden te capituleren voor de leugens en voor de druk van anti-socialistisch rechts; zij moeten actief het Chinese en Cubaanse socialisme en hun uitzonderlijke verwezenlijkingen verdedigen. Wij roepen op campagne te voeren met volgende ordewoorden: Alleen het socialisme kan China redden - China zal geen Amerikaanse neo-kolonie worden! Cuba si,Yankee no!

Om de anti-kapitalistische strijd vooruit te doen gaan, moet men het volk dienen, strijden voor zijn concrete belangen en de rangen van de partij uitbreiden

De verrotting van de communistische partijen in Oost-Europa heeft zich stap voor stap doorgezet gedurende 25 jaar. Dat kan zich ook bij ons voordoen. Militanten laten zich beïnvloeden door het verbale geweld van de anticommunistische campagnes; de sleutelwoorden van deze verrotting zijn passiviteit en pessimisme, twijfel en defaitisme, eindeloos gepalaber tussen 4 muren. Om de concrete belangen van de werkers ter hand te nemen lanceerde Solidair een nationale opiniepeiling over de flexibiliteit. We dachten 1000 ingevulde formulieren binnen te krijgen. Op 27 april hadden we echter al het cijfer bereikt van 1.332 antwoorden. Vele werkers zijn tevreden nog een partij te vinden die hen toelaat hun standpunt uit te drukken over de nieuwe methodes van uitbuiting, een partij die breekt met het defaitisme en die de strijd voorbereidt voor de concrete belangen. Wij moeten onder de werkers aanwezig zijn en ons met hun belangen bezighouden. Dat is ook de voorwaarde om hun interesse te wekken voor de grote wereldproblemen.
Hier past het hulde te brengen aan de moed van de 12.000 arbeiders van Ford-Genk die sinds 7 weken een 'halftijdse staking' voeren - 4 uur werken, 4 uur staken - tegen het zaterdagwerk, tegen het nachtwerk, tegen de 10 uren-dag, tegen tijdelijke contracten. Op 24 april stemden 87% van de arbeiders eens te meer tegen de flexibiliteit.
Ook op GM heeft het patronaat een nieuwe organisatie van uitbuiting opgelegd, de kwaliteitscirkels. Elke arbeider moet de uitbuiting van zijn collega's controleren. Het werk in team brengt met zich mee: flexibiliteit, overuren, betere kwaliteit, meer taken, meer stress. De kwaliteitscirkels werden ingevoerd dankzij de integrale medewerking van het vakbondsapparaat aan de organisatie van de uitbuiting. Een akkoord dat in perfecte clandestiniteit was voorbereid door de directie en de vakbondsvrijgestelden, werd getekend als onder samenzweerders, zonder dat de arbeiders ook maar vermoedden wat er aan 't gebeuren was. De strijd om dit schandalig akkoord ongedaan te maken gaat samen met de strijd voor democratische syndicale verkiezingen, met open kandidaturen voor 1991 en met de strijd voor een betere bescherming van de delegees.
We benadrukken ook de noodzaak van concrete acties en verwezenlijkingen in de vitale kwestie van de antiracistische strijd, zoals het project van School zonder Racisme.
Wij hebben de twee laatste jaren moeten vaststellen dat de leden van de PVDA minder aanwezig waren op het terrein, om te militeren tussen de massa's. Wij babbelen te veel - en te lang, zoals je wel merkt - en wij stellen niet genoeg becijferde objectieven vast. Nochtans verbetert de kwaliteit van het werk. In 1989, ondanks China en Roemenië, verlieten ons minder abonnees dan het vorige jaar, wat betekent dat onze lezers tevreden zijn over onze analyses. Sinds het begin van dit jaar hebben wij 394 nieuwe abonnementen geworven. We hadden nog nooit zoveel Franstalige abonnementen als vandaag. Maar de militante verkoop is gevaarlijk gedaald en al onze kameraden zullen in de loop van het volgende jaar een verdubbelde inspanning moeten leveren.
Een paar maanden geleden stapten twee dissidenten van de PvdA het af, ze namen hun brugpensioen op 28- en 35-jarige leeftijd. Ik wil geen kwaad over ze spreken maar op het moment dat ze wat herrie schopten, belde een journalist van Humo me op voor een interview. Het was erg dringend. Ik zei: 'O.K. maar waarover moet het gaan? - 'O, je raadt het wel!' was het antwoord. Ik zei: 'Als het is wat ik denk dan moet ik je teleurstellen, want er is geen crisis in de PVDA en er komt er geen ook.' Ik vrees dat ik nogal overtuigend ben geweest want ik heb niets meer over een interview gehoord. Ik denk dat alle leden van de PVDA hun revolutionaire overtuiging gesterkt hebben door het hoofd te bieden aan de anticommunistische campagne. Maar vandaag moeten we naar de massa's gaan, vechten voor onze ideeën, Solidair laten kennen, meer militanten aan het werk zetten binnen de PVDA.

Vooruit voor meer intens werk tussen de massa's!
Vooruit voor de versterking van de PVDA!
Leve het marxisme-leninisme!
Leve het socialisme!
Leve het proletarisch internationalisme!

Noten

(1) Le Soir, 1/2/90.
(2) Kamer der volksvertegenwoordigers, anlytisch verslag, 9/2/90.
(3) Le Monde Diplomatique, 3/90, blz. 3: 'Télévision nécrophile'; NRC-Handelsblad, 9/4/90: 'Massagraf in Timisoara werd kerkhof van betrouwbaarheid.'
(4) Univers, lent 1990, regionale ABVV Charleroi, blz.2.
(5) NRC-Handelsblad, 4/4/90: 'Hongaarse kranten nu '
(6) The Times, 22 /2/90: 'Hungary may join political wing of Nato.'
(7) The Financial Times, 23/3/90: 'A fragile new stall '
(8) Vrij Nederland, 23/12/89, blz.8: 'Polen is rijp voor het vuigste soort kapitalisme.'
(9) L'Echo de la Bourse, 5/9/89: 'A bâtons rompus avec Lech Walesa.'
(10) NRC-Handelsblad, 10/4/90: 'Philips neemt belang '
(11) NRC-Handelsblad, 11/4/90.
(12) Le Monde, 12/4/90: 'Quel président pour quelle URSS?'
(13) Le Monde, 24/4/90, p.41.
(14) Le Monde, 14/4/90, 'C'est la pauvreté qui nous attend.'
(15) International Herald Tribune, 13/4/90: 'Kremlin promises '; La Libre Belgique, 13/4/90: 'L'Union soviétique payera cher la réforme '
(16) Le Figaro, 13/4/90: 'Si le capitalisme gagne en Russie '
(17) Het Laatste Nieuws, 12/4/90, interview 'Oost-Europa dwingt ons '
(18) L'Echo de la Bourse, 12/4/90, 'Des konzerns de la RFA trop gourmands'; citaatLeon Brittan.
(19) L'Echo de la Bourse, 17/4/90: 'Deutsche Bank et Deutsche Kreditbank.'
(20) Financieel Economische Tijd, 9 /3/90: 'EG moet inzake veiligheid '
(21) NRC-Handelsblad, 2/4/90: 'Het Nieuwe Europa', P.Frentrop.
(22) L'Echo de la Bourse, 13/3/90, 'Pour les experts, les questions sont '
(23) The Times, 3/4/90: 'How Bush can help '
(24) Le Monde Diplomatique, 2/90: Sophie Bessis: 'Aux Nations Unies aussi '
(25) The Times, 9/1/90: 'Reformed East bloc states race '
(26) International Herald Tribune, 13/4/90: 'East Berlin: We feel sad '
(27) L'Echo de la Bourse, 17/3/90, Considérations boursières.
(28) La Wallonie, 22/2/90.
(29) Le Figaro, 3/2/90, interview Willy Brandt.
(30) The Wall Street Journal, 6/2/90: 'Attali speculates on the Decline '
(31) International Herald Tribune, 21/4/90: 'France eases Nato's problems'; La Wallonie, 21/4/90: 'Convergence sur l'avenir '
(32) Le Monde, 21/2/90: 'Paris et Bonn n'excluent pas '
(33) The Times, 10/4/90: 'Still Nato's odd man '
(34) Le Monde, 1/2/90: 'Un accord à Vienne sur le désarmement '
(35) Le Monde, 5/1/90: 'M. Dumas souhaite une réflexion '
(36) Khroesjtsjov: Rapport des Activités au XXe Congrès, éd. en langues étrangères, Moscou, 1956, blz.35-36; 27; 46-47; Vers le communisme, Recueuil des documents du XXIIe Congrès, éd. en langues étrangères, Moscou, 1961, blz. 17; 585-586.
(37) Le Monde, 1/4/90: 'La démocratie en péril '
(38) De Standaard, 2/4/90: 'Dalende levensstandaard '
(39) Le Monde diplomatique, 2/90, p.18.
(40) L'Echo de la Bourse, 5/4/90: 'Ghebrey Berhane: Coopération au développement '
(41) De Standaard, 15/3/90: 'Derde wereld verdient jaarlijks '
(42) Conferentie Wurtz, International Centrum Brussel, 24/4/90; De Standaard, 2/2/90: 'Latijns-Amerika: dalende levensstandaard.'
(43) Le Figaro, 7/4/90: 'Les difficultés du désarmement.'
(44) Guardian, 18/4/90, blz.17: 'US takes aim at capitalist rivals'; speech Eagleburger, 30/11/89 American Foreign Service Association.
(45) La Dernière Heure, 17/4/90: interview Eyskens.

Boven